Какие методы можно использовать для восстановления засоленных земель?
Sho‘rlangan yerlarni qanday usullar yordamida qayta tiklash mumkin?
What methods can be used to restore saline lands?
Восстановление засоленных земель является одним из важных вопросов в сельском хозяйстве. Засоление почв, особенно в засушливых регионах, может происходить из-за нарушений водного режима, неправильной техники орошения и других факторов. Для восстановления и повышения продуктивности таких земель применяются различные методы:
✔️Методы мелиорации:
➖Самый эффективный способ удалить засоленность из засоленной почвы – промыть ее чистой водой. В ходе этого процесса почва очищается от соли, а растворенные соли вымываются в нижние слои.
Важно создать эффективную дренажную систему для предотвращения засоления и восстановления почвы. Эта система удаляет лишнюю воду и снижает засоление почвы.
✔️Улучшить состав почвы:
В результате внесения в почву гипса ионы натрия заменяются ионами кальция, что улучшает структуру почвы и снижает засоление.
➖Органические удобрения, такие как компост, торф, навоз, улучшают структуру и плодородие почвы, а также улучшают водоудерживающую способность почвы.
✔️Выбор растений:
Посадка солеустойчивых растений (например, зерновых, риса, тростника) может быть полезна в процессе восстановления почвы. Эти растения поглощают соли и улучшают состав почвы.
Для снижения засоления можно сажать растения, используемые в качестве сидератов (например, горох, люцерну, сою). Эти растения улучшают структуру почвы и обогащают ее азотом.
✔️Усовершенствование техники орошения:
➖Капельное орошение помогает экономно расходовать воду и предотвращать засоление. При таком поливе вода доставляется непосредственно к корням растений и лишняя вода не скапливается на поверхности почвы.
Засоленность можно снизить, сократив интервалы полива и не переувлажняя почву.
Агротехнические мероприятия:
➖При восстановлении засоленных земель можно путем глубокой вспашки почвы спустить засоленные слои в нижние слои.
Покрывая поверхность почвы органическими материалами, можно сохранить влажность почвы и снизить засоление.
⏳Восстановление засоленных земель – процесс длительный и требует комплексного подхода. Совместное использование этих методов позволяет восстановить плодородие земель и добиться устойчивых результатов в сельском хозяйстве.
Sho‘rlangan yerlarni qayta tiklash – qishloq xo‘jaligida muhim masalalardan biridir. Tuproqning sho‘rlanishi, ayniqsa, qurg‘oqchil hududlarda, suv rejimining buzilishi, noto‘g‘ri sug‘orish texnikalari va boshqa omillar tufayli sodir bo‘lishi mumkin. Bunday yerlarni qayta tiklash va unumdorligini oshirish uchun turli usullar qo‘llaniladi:
✔️Melioratsiya usullari:
➖Sho‘rlangan tuproqni sho‘rini chiqarishning eng samarali usuli uni toza suv bilan yuvishdir. Bu jarayonda tuproq sho‘ridan tozalanib, eritilgan tuzlar pastki qatlamlarga yuviladi.
➖Sho‘rlanishning oldini olish va tuproqni tiklash uchun samarali drenaj tizimini yaratish muhim. Bu tizim ortiqcha suvni chiqarib yuboradi va tuproqning sho‘rlanishini kamaytiradi.
✔️Tuproq tarkibini yaxshilash:
➖Tuproq tarkibiga gips qo‘shish natijasida undagi natriy ionlari kaltsiy ionlari bilan almashtiriladi, bu esa tuproqning tuzilishini yaxshilaydi va sho‘rlanishni kamaytiradi.
➖Kompost, torf, go‘ng kabi organik o‘g‘itlar tuproqning strukturasi va unumdorligini oshiradi, shuningdek, tuproqning suv ushlab turish qobiliyatini yaxshilaydi.
✔️O‘simliklarni tanlash:
➖Tuproqni tiklash jarayonida sho‘rga chidamli o‘simliklar (masalan, g‘alla, sholi, qamish) ekish foydali bo‘lishi mumkin. Bu o‘simliklar tuzlarni o‘zlashtiradi va tuproq tarkibini yaxshilaydi.
➖Sho‘rlanishni kamaytirishda yashil o‘g‘it sifatida ishlatiladigan o‘simliklar (masalan, no‘xat, beda, soya) ekish mumkin. Bu o‘simliklar tuproqning tuzilishini yaxshilaydi va azot bilan boyitadi.
✔️Sug‘orish texnikasini yaxshilash:
➖Tomchilatib sug‘orish suvni tejamkorlik bilan ishlatish va sho‘rlanishning oldini olishga yordam beradi. Bunday sug‘orishda suv bevosita o‘simlik ildizlariga yetkaziladi va tuproq yuzasida ortiqcha suv yig‘ilmaydi.
➖Sug‘orish oralig‘ini kamaytirish va tuproqni ortiqcha namlantirmaslik orqali sho‘rlanishni kamaytirish mumkin.
✅Agrotexnik choralar:
➖Sho‘rlangan yerlarni qayta tiklashda tuproqni chuqur haydash orqali sho‘r qatlamlarini pastki qatlamlarga olib tushirish mumkin.
➖Tuproq yuzasiga organik materiallar bilan qoplash orqali tuproq namligini ushlab turish va sho‘rlanishni kamaytirish mumkin.
⏳Sho‘rlangan yerlarni qayta tiklash uzoq muddatli jarayon bo‘lib, kompleks yondashuv talab qiladi. Ushbu usullarni birgalikda qo‘llash orqali yerning unumdorligini tiklash va qishloq xo‘jaligida barqaror natijalarga erishish mumkin.
Restoration of saline lands is one of the important issues in agriculture. Soil salinization, especially in arid regions, can occur due to water regime disturbances, improper irrigation techniques, and other factors. Various methods are used to restore and increase the productivity of such lands
✔️Amelioration methods:
➖The most effective way to remove salinity from saline soil is to wash it with clean water. In this process, the soil is cleaned of salt and dissolved salts are washed to the lower layers.
It is important to create an effective drainage system to prevent salinity and restore the soil. This system removes excess water and reduces soil salinity.
✔️Improve soil composition:
As a result of adding gypsum to the soil, sodium ions are replaced by calcium ions, which improves the structure of the soil and reduces salinity.
➖Organic fertilizers such as compost, peat, manure increase the structure and fertility of the soil, and also improve the water holding capacity of the soil.
✔️Choosing plants:
Planting salt-tolerant plants (e.g. grain, rice, reed) can be beneficial in the process of soil restoration. These plants absorb salts and improve soil composition.
Plants used as green manure (for example, peas, alfalfa, soybeans) can be planted to reduce salinity. These plants improve the structure of the soil and enrich it with nitrogen.
✔️Irrigation technique improvement:
➖Drip irrigation helps to use water sparingly and prevent salinity. In such irrigation, water is delivered directly to the plant roots and excess water does not accumulate on the surface of the soil.
Salinity can be reduced by reducing watering intervals and not overwetting the soil.
Agrotechnical measures:
➖During the restoration of saline lands, it is possible to bring the saline layers down to the lower layers by plowing the soil deeply.
By covering the soil surface with organic materials, it is possible to retain soil moisture and reduce salinity.
⏳ Restoration of saline lands is a long-term process and requires a complex approach. By using these methods together, it is possible to restore the fertility of the land and achieve sustainable results in agriculture.


